BEGIN:VCALENDAR VERSION:2.0 PRODID:-//ĢƵ//NONSGML v1.0//EN NAME:Promotie N.J. Speetjens METHOD:PUBLISH BEGIN:VEVENT DTSTART:20240320T114500 DTEND:20240320T131500 DTSTAMP:20240320T114500 UID:2024/promotie-n-j-speetjens@8F96275E-9F55-4B3F-A143-836282E12573 CREATED:20250512T010326 LOCATION:Hoofdgebouw VU Auditorium De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam SUMMARY:Promotie N.J. Speetjens X-ALT-DESC;FMTTYPE=text/html:

ĢƵ

Arteries of a Changing Arctic: Small Rivers on a Global Scale

Kleine riviertjes vert ellen het verhaal over dooiende permafrost

Welk effect heeft k limaatverandering op de permafrost in het Noordpoolgebied? Aardwetens chapper Niek Speetjens deed onderzoek in Canada en ontdekte dat juist de kleine riviersystemen veel inzicht bieden in de dooi van permafro st.

Permafrost, bodem die permanent bevroren is, dooit door kli maatverandering. Dit heeft gevolgen voor het water- en koolstoftransp ort door riviersystemen die vanuit gebieden met permafrost de zee in stromen. Aardwetenschapper Niek Speetjens onderzocht ijswig-polygoont oendra, in een gebied langs de kust van de Canadese provincie Yukon, naast Alaska. Dit is een veelvoorkomend landschapstype in laaggelegen Arctische gebieden, zoals Siberië. Zijn onderzoek draagt bij aan ee n beter inzicht in de veranderende Arctische koolstof- en watercyclus en de impact daarvan op de rest van de wereld.

Kleine riviertjes
Door zijn typische landvormen houdt ijswig-pol ygoontoendra normaal gesproken water vast in het landschap en slaat k oolstof op in de vorm van plantenresten. Doordat het warmer wordt ver dwijnen de ijswiggen, stroomt het water weg en komt koolstof vrij die eerder lag opgeslagen in de permafrost. Speetjens en zijn collega's onderzochten dit effect in kleine riviertjes in het Canadese poolgebi ed. Ze brachten dit proces in kaart in een model, waarmee ze ook op g rotere schaal voorspellingen kunnen doen.

Database
Daarnaast ontwikkelden ze een database die alle kleine rivier systemen in kaart brengt, waarbij ze kijken naar (permafrost-)landsch apstypen, bodemeigenschappen en klimaatverandering. Uit die database blijkt dat de gemiddelde temperatuurstijging en koolstofvoorraad grot er is dan wat je zou verwachten als je alleen naar de grootste Arctis che riviersystemen kijkt, wat tot nu toe vaak gebeurde.

Aanpassing
“Mijn onderzoek toont aan dat grote verande ringen in het poolgebied al aan de gang zijn,” zegt Speetjens. “O m deze veranderingen te begrijpen is het noodzakelijk dat kleinschali ge processen en de variatie daarin beter worden vertegenwoordigd in k limaatvoorspellingen.” “Door de dooi van permafrost beter in kaar t te brengen kunnen er bovendien betere strategieën worden ontwikkel d om ons aan te passen aan ongewenste veranderingen."

Meer info rmatie over het

DESCRIPTION:

Kleine riviertjes vertellen het verhaal over dooiende permafrost

Welk effect heeft klimaatverandering op de permafros t in het Noordpoolgebied? Aardwetenschapper Niek Speetjens deed onder zoek in Canada en ontdekte dat juist de kleine riviersystemen veel in zicht bieden in de dooi van permafrost. Permafrost, bodem die permane nt bevroren is, dooit door klimaatverandering. Dit heeft gevolgen voo r het water- en koolstoftransport door riviersystemen die vanuit gebi eden met permafrost de zee in stromen. Aardwetenschapper Niek Speetje ns onderzocht ijswig-polygoontoendra, in een gebied langs de kust van de Canadese provincie Yukon, naast Alaska. Dit is een veelvoorkomend landschapstype in laaggelegen Arctische gebieden, zoals Siberië. Zi jn onderzoek draagt bij aan een beter inzicht in de veranderende Arct ische koolstof- en watercyclus en de impact daarvan op de rest van de wereld. Kleine riviertjes
Door zijn typische lan dvormen houdt ijswig-polygoontoendra normaal gesproken water vast in het landschap en slaat koolstof op in de vorm van plantenresten. Door dat het warmer wordt verdwijnen de ijswiggen, stroomt het water weg e n komt koolstof vrij die eerder lag opgeslagen in de permafrost. Spee tjens en zijn collega's onderzochten dit effect in kleine riviertjes in het Canadese poolgebied. Ze brachten dit proces in kaart in een mo del, waarmee ze ook op grotere schaal voorspellingen kunnen doen. Database
Daarnaast ontwikkelden ze een database die alle kleine riviersystemen in kaart brengt, waarbij ze kijken naar (p ermafrost-)landschapstypen, bodemeigenschappen en klimaatverandering. Uit die database blijkt dat de gemiddelde temperatuurstijging en koo lstofvoorraad groter is dan wat je zou verwachten als je alleen naar de grootste Arctische riviersystemen kijkt, wat tot nu toe vaak gebeu rde. Aanpassing
“Mijn onderzoek toont aan dat g rote veranderingen in het poolgebied al aan de gang zijn,” zegt Spe etjens. “Om deze veranderingen te begrijpen is het noodzakelijk dat kleinschalige processen en de variatie daarin beter worden vertegenw oordigd in klimaatvoorspellingen.” “Door de dooi van permafrost b eter in kaart te brengen kunnen er bovendien betere strategieën word en ontwikkeld om ons aan te passen aan ongewenste veranderingen." Mee r informatie over het Arteries of a Changing Arc tic: Small Rivers ona Global Scale END:VEVENT END:VCALENDAR