BEGIN:VCALENDAR VERSION:2.0 PRODID:-//Ä¢¹½ÊÓƵ//NONSGML v1.0//EN NAME:Promotie S.E. Evangelista METHOD:PUBLISH BEGIN:VEVENT DTSTART:20260115T134500 DTEND:20260115T151500 DTSTAMP:20260115T134500 UID:2026/promotie-s-e-evangelista@8F96275E-9F55-4B3F-A143-836282E12573 CREATED:20251214T203026 LOCATION:VU Hoofdgebouw De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam SUMMARY:Promotie S.E. Evangelista X-ALT-DESC;FMTTYPE=text/html:

Ä¢¹½ÊÓƵ

From Neurodevelopmental Models to Endocrine Disruption: Metabolomic Insights from In Vitro a nd In Vivo Studies

Chemicus Sara Evangelista richtte z ich op de vraag hoe hormoonverstorende chemicaliën (EDC's) de vroege hersenontwikkeling kunnen beïnvloeden en bijdragen aan cognitieve e n gedragsproblemen op de lange termijn. De vroege levensfase is een k wetsbare periode waarin hormonen, neurotransmitters en lipiden belang rijke neuro-ontwikkelingsprocessen sturen, waardoor deze systemen pot entiële doelwitten zijn voor chemische verstoring.  
Om de onderliggende mechanismen beter te begrijpen, combineerd e Evangelista studies met ratten met humane corticale hersenorganoïd en (CBO's), een opkomend model dat de vroege menselijke hersenontwikk eling nabootst. Het CBO-onderzoek bood een metabolisch en lipidomisch referentiekader om te evalueren in hoeverre dit model de neuro-ontwi kkelingspaden weerspiegelt die relevant zijn voor toxiciteitstesten. Parallel daaraan onderzocht ze hoe perinatale blootstelling aan gesel ecteerde EDC's metabolische en hormonale paden in de zich ontwikkelen de hippocampus van ratten verandert en of deze vroege veranderingen v erband houden met latere gedragsstoornissen. De overkoepelende motiva tie was om mechanistisch inzicht te genereren dat meer voorspellende en mensrelevante benaderingen voor de beoordeling van ontwikkelingsne urotoxiciteit ondersteunt.

Normale ontwikkeling van hersenen kunnen verstoord worden
Het onderzoek toonde aa n dat bepaalde chemicaliën waaraan we dagelijks worden blootgesteld – bekend als hormoonverstorende stoffen (EDC's) – de normale ontw ikkeling van de hersenen kunnen verstoren wanneer blootstelling zeer vroeg in het leven plaatsvindt. Bij ratten ontdekte Evangelista dat d eze chemicaliën belangrijke moleculen in de zich ontwikkelende herse nen veranderden, zoals hormonen, vetten en neurotransmitters, die all emaal nodig zijn voor een gezonde groei. Sommige van deze vroege vera nderingen werden in verband gebracht met leer- en geheugenproblemen l ater in het leven, wat aantoont dat vroege verstoring blijvende gevol gen kan hebben.

Veelbelovende laboratoriummodellen < /strong>
Ook is er aangetoond dat van menselijke stamcellen afgele ide hersenorganoïden ("mini-hersenen") metabolische kenmerken ontwik kelen die vergelijkbaar zijn met die welke worden waargenomen in de v roege ontwikkeling van de menselijke hersenen. Dit betekent dat ze ku nnen dienen als veelbelovende laboratoriummodellen om te bestuderen h oe chemicaliën de zich ontwikkelende hersenen kunnen beïnvloeden zo nder uitsluitend afhankelijk te zijn van dierproeven. Over het algeme en biedt mijn werk vroegtijdige waarschuwingssignalen en instrumenten om chemicaliën die de hersenontwikkeling kunnen schaden beter te id entificeren. 

Meer informatie over het

DESCRIPTION: Chemicus Sara Evangelista richtte zich op de vraa g hoe hormoonverstorende chemicaliën (EDC's) de vroege hersenontwikk eling kunnen beïnvloeden en bijdragen aan cognitieve en gedragsprobl emen op de lange termijn. De vroege levensfase is een kwetsbare perio de waarin hormonen, neurotransmitters en lipiden belangrijke neuro-on twikkelingsprocessen sturen, waardoor deze systemen potentiële doelw itten zijn voor chemische verstoring.  

Om de o nderliggende mechanismen beter te begrijpen, combineerde Evangelista studies met ratten met humane corticale hersenorganoïden (CBO's), ee n opkomend model dat de vroege menselijke hersenontwikkeling nabootst . Het CBO-onderzoek bood een metabolisch en lipidomisch referentiekad er om te evalueren in hoeverre dit model de neuro-ontwikkelingspaden weerspiegelt die relevant zijn voor toxiciteitstesten. Parallel daara an onderzocht ze hoe perinatale blootstelling aan geselecteerde EDC's metabolische en hormonale paden in de zich ontwikkelende hippocampus van ratten verandert en of deze vroege veranderingen verband houden met latere gedragsstoornissen. De overkoepelende motivatie was om mec hanistisch inzicht te genereren dat meer voorspellende en mensrelevan te benaderingen voor de beoordeling van ontwikkelingsneurotoxiciteit ondersteunt.

Normale ontwikkeling van hersenen kunne n verstoord worden
Het onderzoek toonde aan dat bepaalde chemicaliën waaraan we dagelijks worden blootgesteld – bekend als hormoonverstorende stoffen (EDC's) – de normale ontwikkeling van d e hersenen kunnen verstoren wanneer blootstelling zeer vroeg in het l even plaatsvindt. Bij ratten ontdekte Evangelista dat deze chemicali� �n belangrijke moleculen in de zich ontwikkelende hersenen veranderde n, zoals hormonen, vetten en neurotransmitters, die allemaal nodig zi jn voor een gezonde groei. Sommige van deze vroege veranderingen werd en in verband gebracht met leer- en geheugenproblemen later in het le ven, wat aantoont dat vroege verstoring blijvende gevolgen kan hebben .

Veelbelovende laboratoriummodellen
Oo k is er aangetoond dat van menselijke stamcellen afgeleide hersenorga noïden ("mini-hersenen") metabolische kenmerken ontwikkelen die verg elijkbaar zijn met die welke worden waargenomen in de vroege ontwikke ling van de menselijke hersenen. Dit betekent dat ze kunnen dienen al s veelbelovende laboratoriummodellen om te bestuderen hoe chemicalië n de zich ontwikkelende hersenen kunnen beïnvloeden zonder uitsluite nd afhankelijk te zijn van dierproeven. Over het algemeen biedt mijn werk vroegtijdige waarschuwingssignalen en instrumenten om chemicali� �n die de hersenontwikkeling kunnen schaden beter te identificeren.&n bsp; Meer informatie over het From Neurodeve lopmental Models to Endocrine Disruption: Metabolomic Insights from I n Vitro and In Vivo Studies END:VEVENT END:VCALENDAR