Vluchtelingen worden in Zuid-Afrika steeds vaker buitengesloten, vooral degenen uit andere Afrikaanse landen en met een arbeidersklasse-achtergrond. onderzocht in hoeverre universiteiten verantwoordelijkheid dragen, of zelfs medeplichtig zijn, aan het in stand houden van deze patronen van uitsluiting en hoe zij in plaats daarvan rechtvaardigheid en welzijn voor ontheemde gemeenschappen zouden kunnen ondersteunen.
Macht en participatie
Ocadiz analyseerde hoe machtsverhoudingen binnen academische ruimtes werken en hoe dekoloniaal samenwerken er in de praktijk uitziet. “Uit dit onderzoek blijkt dat vluchtelingen in academische omgevingen buiten de dialoog zijn gehouden,” zegt Ocadiz. “Zelfs goedbedoelde pogingen tot inclusie mislukken vaak door onderliggende dynamieken van competitie en ongelijkheid binnen gemarginaliseerde groepen.”
Strijd voor rechtvaardigheid
Toch zijn er ook voorbeelden van solidariteit. “De zorgen en aspiraties van vluchtelingen zijn nauw verbonden met de bredere strijd voor rechtvaardigheid in Zuid-Afrika,” aldus Ocadiz. Ze vervolgt: “Participatief onderzoek met vrouwelijke en LGBTQI+ vluchtelingen laat zien dat voedselgerelateerde activiteiten, zoals samen koken en eten, nieuwe mogelijkheden kunnen openen voor academisch engagement.”
De pandemie als context
Voor haar onderzoek interviewde en observeerde Ocadiz tweeëntwintig academici en veertien professionals— waaronder activisten, belangenbehartigers en kunstenaars — die zich richten op samenwerking met vluchtelingengemeenschappen. Deze interacties vonden plaats tijdens en na de COVID-19-pandemie.
Grassroots
Als onderdeel van haar onderzoek startte Ocadiz twee grassroots projecten waarin voedsel werd ingezet als middel voor samenwerking: , een online samenwerking met acht vrouwen met een vluchtelingenachtergrond en , een reeks brunchbijeenkomsten met LGBTQI+ vluchtelingen. “Deze maaltijden voeden niet alleen een gevoel van verbondenheid, rechtvaardigheid en waardigheid,” legt ze uit, “maar genereren ook waardevolle kennis over identiteit, gender, verbondenheid en doorgemaakte ervaringen.”
Een cruciale rol
Door samen te werken met zowel academici als praktijkdeskundigen, van wie velen zelf ontheemd zijn, onderstreept het onderzoek van Ocadiz de cruciale rol van direct betrokkenen bij het vormgeven van wat ze “gevoelige en kritische benaderingen van ontheemding," noemt. Dit vraagt volgens Ocadiz om voortdurende reflectie: “Het is essentieel om machtstructuren steeds opnieuw te bevragen en vorm te geven, zeker bij projecten die zichzelf feministisch, dekoloniaal of progressief noemen.”
Van theorie naar praktijk
“Er blijft een kloof bestaan tussen theorie en praktijk,” concludeert Ocadiz. “Goede bedoelingen heffen ongelijkheid niet op. Maar voedsel biedt een weg voorwaarts. Fysieke ontmoetingen, zoals die rond maaltijden, kunnen betekenisvolle vormen van verzet mogelijk maken en tastbare voordelen opleveren voor vluchtelingengemeenschappen, gedurende het hele onderzoeksproces.”
Foto: NGO The Fruit Basket